Tim Johnston napisał naprawdę błyskotliwą powieść, której bliżej do prozy obyczajowej ze sporą dozą dramatyzmu niż do klasycznego thrillera. W dół to zatem rzecz dla tych, którzy czytają literaturę z dreszczykiem, by przenieść się do mrocznego świata, ale tęsknią za głębią tkwiącą w opowiadanej historii. W swojej rewelacyjnej, najnowszej fabule Johnston spogląda na ludzką kondycję po doświadczeniu traumy, warstwa psychologiczna książki to zatem jej największy atut.

Nieobecność może być obecnością przygniatającą życie tych, których się porzuciło – to jest przesłanką W dół Tim Johnstona. Powieść rozpoczyna się jako historia Caitlin Courtland, gwiazdy liceum w biegach. Przygotowania do zwiększonej konkurencji w nowej szkole Caitlin rozpoczyna na rodzinnych wakacjach w malowniczych Górach Skalistych, gdzie zamierza ćwiczyć swoją wytrzymałość w trakcie wysiłku na dużych wysokościach. Jednak feralnego poranka, kiedy nastolatka w towarzystwie młodszego brata wyrusza na swój codzienny trening rodzinę dotyka nieprawdopodobne – Sean zostaje potrącony przez samochód, a Caitlin znika. To, co dzieje się w ciągu najbliższych trzech lat stanowi główną część książki, ponieważ każdy z członków rodziny musi zmierzyć się z pozostawionym w górach nierozwiązanym przestępstwem. Scena porwania córki i siostry rzuci się cieniem na ich indywidualne wybory, a ciśnienie tragedii skonfrontuje ich z osobistymi demonami.

Grant Courtland – ojciec Caitlin – za dużo pije i stara się ocalić swoje małżeństwo po akcie niewierności. Angela, matka zaginionej, już jest słaba, po części z powodu tragedii z dzieciństwa, za którą czuje się przynajmniej częściowo odpowiedzialna. Ale to Sean, brat Caitlin, jest tym, na kogo spadnie wina za rodzinny dramat – był przytomny, gdy zobaczył jak jego siostra wsiada do samochodu nieznajomego, by rzekomo zejść ze szczytu i sprowadzić dla niego pomoc.

Johnston to bardzo zręczny i staranny pisarz budujący omawianą fabułę z równoległych, choć częstokroć krzyżujących się narracji, z których wyłania się fizyczny i emocjonalny rozpad bliskich sobie członków rodziny. Choć każda z narracyjnych linii jest potencjalnie atrakcyjna, Johnston nie czyni ich jednakowo interesującymi. Męka Caitlin, ujawniona w zaledwie kilku fragmentach, jest najbardziej intrygująca, jednak autor, z pewnością w celu utrzymania napięcia, potraktował ją dość pobieżnie. Po jej historii, największą czytelniczą uwagę przykuwa perspektywa Seana zarówno ze względu na jego poczucie odpowiedzialności oraz wiek – w chwili porwania Caitlin miał zaledwie 15 lat i w ciągu tych trzech lat, które obejmuje czas fabularny, to on najbardziej się zmienia.

W dół jest czymś więcej niż tylko studium charakterów – chociaż losy Courtlandów zostają w interesujący sposób splecione z inną, „trudną” rodziną, ostrość narracji bezsprzecznie i nieustannie skupia się na centralnej, mrocznej tajemnicy zaginięcia pięknej nastolatki. Wraz z upływem miesięcy i lat nikt nie spodziewa się znaleźć Caitlin żywej, ale pytanie co się stało owego nieszczęsnego poranka prześladuje wszystkich. Badanie dynamiki rodziny w obliczu tak katastrofalnego wydarzenia oraz ukazanie, jak bardzo każdy z członków został nim dotknięty wspaniale integruje się z użytymi przez Johnstona niemal poetyckim językiem oraz mrocznym obrazowaniem. Autor w zaskakujący sposób rejestruje w swej oryginalnej pod wieloma względami powieści każdą emocję, każdą przerażającą myśl, każdą chwilę samotności z perspektywy wszystkich w rodzinie, pokazuje, jak każdy z nich ponosi odpowiedzialności za zbiorową stratę. W dół to „thriller” w najlepszym rodzaju nie tylko z uwagi na działania bohaterów i suspens, ale przede wszystkim ze względu na emocjonalny dramat stanowiący wyraziste tło powieści.

To miał być zwykły poranek jakich wiele. Caitlin wybiera się wczesnym świtem na przebieżkę. Dla towarzystwa wyciąga jeszcze swojego młodszego brata, Seana. Jednak gdy kilka godzin później szeryf dzwoni do ich rodziców, by poinformować o wypadku, pozostaje tylko chłopak.

„Wydmuchał dym i strzepnął popiół przez okno.

- Myślisz, że kiedykolwiek znów będzie normalnie? –zapytał.

- Nie wiem. Co jest normalne?

- Nie wiem. – Chłopak patrzył na drogę, na góry. – Nie to.”

W dół potrzebuje czasu, by się rozkręcić. Rozpoczyna się lekkim zgrzytem, jakby nie wiedziało, w którą stronę ma pójść, jak przykuć uwagę czytelnika. Jednak im dalej, tym mocniej osadza się w tej trochę dziwnie poprowadzonej fabule, tym silniej prowadzi akcję, wreszcie znając cel do którego zmierza. Bowiem siłą tej książki, paradoksalnie wcale nie jest zaginięcie Caitlin, lecz wszystko, co dzieje później.

Caitlin w powieści bardziej jest duchem niż ciałem. Owszem, niemalże bezustannie pojawia się w myślach bohaterów, do niej wracają bezustanne rozważania „co się właściwie stało?”. Lecz to nie ona ciągnie tę powieść w górę. Czynią to wszyscy zaangażowani w śledztwo – bardziej lub mniej emocjonalnie – i ich zmagania z nową, straszniejszą rzeczywistością. Autor z brutalną szczerością ukazuje w swojej książce to, co dzieje się, gdy zniknie już sprzed domu ten tłumek zainteresowanych dziennikarzy, a z gazet i telewizji nazwisko zaginionej.

W dół to powieść, która nie gwarantuje, że wszystko się skończy dobrze, że na koniec czytelnik przeczyta o cudownym, ponownym spotkaniu rodziny i morale. Zwłaszcza, że im dalej, tym wydaje się być coraz gorzej – zniknięcie Caitlin zbiera ogromne żniwo, a konsekwencje jednego zdarzenia ponoszą wszyscy, nawet ci, którzy w małym stopniu mieli do czynienia z Courtlandami.

To historia o poszukiwaniach. Zaginionego dziecka, ale i samego siebie. O tym, że poszukiwania mogą stać się celem życia – co doskonale uosabia ojciec Caitlin, który by być bliżej centrum wydarzeń przenosi się do innego stanu, porzucając dotychczasową pracę i zobowiązania. O tym, że można przeżywać kolejne dnie bez konkretnego planu, ciągle przemieszczając się, szukając swojego miejsca i gnając coraz dalej i dalej.

To także historia o rodzinie. O tej, którą łączą więzy krwi, ale i o tych nabytych. Wymyślonych i stworzonych na potrzebę osamotnionego, ale i takich powstałych przez przypadek, w wyniku wspólnych doświadczeń. To opowieść, że nie każda wyjdzie zwycięsko z tragedii, że czasem najsilniejsza więź może połączyć z kimś dotychczas zupełnie obcym.

Pamiętacie jak ostatnio pastwiłam się recenzencko nad Horstem i jego Ślepym tropem? Że za płytko, że bez iskry bożej, że bohaterowie nijacy, że książka trąci myszką, a fabuła wręcz podręcznikowa? A zatem zapomnijcie wszystko co złe (albo uładzone), ponieważ W dół Tima Johnstona jest fenomenalnym fabularnie, porażająco wciągającym thrillerem, którego powinowactw doszukiwałabym się z pewnością w powieści psychologicznej, i mając pański gest, także w literaturze (bardzo) pięknej. Jest nagrodą za całe przeciętniactwo literackich list przebojów. I oto właśnie chodzi! I to jest dowód na ewolucje gatunku! Ale od początku, rzeczowo i bez egzaltacji (jeśli podołam).

W dół to przede wszystkim opowieść o brzemieniu nieobecności i niewiedzy. Gdy rodzina Courtlandów przyjeżdża w Góry Skaliste, żeby umożliwić osiemnastoletniej Caitlin codzienne, ekstremalne górskie treningi nikt oczywiście nie spodziewa się tragedii. A jednak zdarza się, to co wodowało się koszmarem zarezerwowanym tylko dla innych. Dziewczyna zostaje uprowadzona, a jej młodszy, piętnastoletni brat Sean ulega poważnemu wypadkowi. Rozpoczynają się zakreślone na szeroką skalę poszukiwania, które niestety nie przynoszą żadnego skutku. I tak mijają miesiące i lata…, które trzymają rozpadającą się rodzinę w destrukcyjnym potrzasku niepewności. 

Każdy z bohaterów przeżywa traumę na swój sposób. Nastoletni Sean obwinia się, że nie zrobił nic, żeby pomóc siostrze. Zapomnienia szuka w bezcelowej włóczędze po Stanach. Grant – ojciec, alkoholik i bawidamek, cały czas pomieszkuje w Górach Skalistych, czekając na powrót córki. Matka Angela walczy z depresją i w żaden sposób nie jest w stanie powrócić do normalnego funkcjonowania. Ciekawym zabiegiem jest też połączenie rodziny Courtlandów z równie straumatyzowaną rodziną starszego i schorowanego Emmeta, którego  dom jest tymczasowym lokum Granta. Napięcia i trudne relacje pomiędzy członkami obu rodzin, dopełniają już tak duszną i lepką, atmosferę powieści.

W dół jest mocny thrillerem i bardzo dobrą literaturą. Ma ambicje wymknąć się klasyfikacji i szufladkowaniu. Myślę, że to oscylowanie na granicy gatunków, jest siłą tej książki (dawno nie zdarzyło mi się drżeć o losy bohaterów). I choć muszę przyznać, że po mocnym punkcie kulminacyjnym ciśnienie zbyt szybko, łatwo i różowiasto opada… to i tak ciężar emocjonalny robi swoje. Zachwyca i poraża. Czytajcie, a będziecie usatysfakcjonowani. 

To błyskotliwa powieść, bardziej obyczajówka niż thriller, ale z odpowiednim poziomem dramatyzmu rzecz jasna. W dół to zajmująca lektura, wywołująca czytelnicze „ciary”. Książka jest solidnie podbudowana psychologicznie, co dodatkowo na plus.

Johnston, niczym wytrawni gawędziarze, jak Irving, czy Conroy zręcznie i drobiazgowo konstruuje fabułę powieści. Snuje ją jak pająk swą sieć, momentami dość mroczną i mocno oplatającą czytelnika. A emocje i przeżycia bohaterów rozkłada niemal na czynniki pierwsze i to z chirurgiczna precyzją.

Jeszcze długo po zamknięciu książki, przeżywałam opisane w niej wydarzenia i dumałam co by było gdyby i czy naprawdę „aż takie” sytuacje w życiu mają miejsce.

Dreszcząco – przejmująco polecam, nie tylko miłośnikom thrillerów!

Uwaga na wstępie, owszem W dół to thriller, ale hmm jakby to określić..niesamowicie statyczny, fabuła niezmiernie wciągająca, ale akcja rozwija się w tempie ślimaka, w zasadzie prawie w ogóle jej nie ma. Piszę o tym tylko dlatego, iż wiele osób czytających opis na okładce książki, iż dot. zniknięcia Caitlin, nastoletniej córki Courtlandów, małżeństwa które wybrało się na biwak w lesie we wspaniałych Górach Skalistych, oczekuje bieganiny, akcji z psem tropiącym, załamywania rąk, miotających się policjantów, czyli jednym słowem amerykańskiej akcji. Nic z tego. 

Ta książka owszem opowiada o zniknięciu dziewczyny, o tym co potem, ale przede wszystkim opowiada o..kwintesencji zła. W dół jest bowiem tak mroczne, tak ponure, tak przesiąknięte złem, tak smutne i w tym wszystkim tak sugestywnie napisane, iż momentami przeraża. 

W trakcie dochodzenia, rekonstrukcji wydarzeń na jaw wychodzą różne (mniejsze lub większe- tych ostatnich najwięcej) grzechy, grzeszki, wady Courtlandów (w tym także sprawy dot. samej zaginionej). Czy coś z tej bogatej palety przewinień, uchybień, zaniechań rodziny miało wpływ na to co się stało?

W dół to mocny thriller, thriller psychologiczny w pełnym tego słowa znaczeniu. Ogromnym plusem jest przedstawienie sylwetek, wewnętrznych zmagań, wydarzeń z przeszłości wszystkich uczestników dramatu. Johnston ukazuje wszystko co dotyczy bohaterów w doskonały sposób, umiejętnie buduje napięcie, doskonale ukazuje sylwetki Courtlandów z okresu bieżącego, tuż przed zdarzeniem i z czasów dużo wcześniejszych. Po mistrzowsku także prezentuje wewnętrzne przeżycia rodziny oraz wszechobecny smutek, przerażenie. 

Dodatkowej porcji smutku dodaje to co stało się z poszczególnymi członkami rodziny po zaginięciu Caitlin. 

Mimo ewidentnego braku przemocy, Tim Johnston tak snuje opowieść, iż przeraża, bardzo mocno przeraża. Niezwykła umiejętność, bardzo sugestywny styl pisania. 

Taką wisienką na torcie jest zakończenie, zaskakujące. 

Napisałem na wstępie, iż akcja rozgrywa się w Górach Skalistych. To prawda. Takie umiejscowienie fabuły połączone ze stylem pisarskim Tima Johnstona dało efekt w postaci wspaniałych obrazów przyrody, które są dodatkowym atutem książki. 

Gorąco zachęcam do lektury. Bardzo dobra, mocna, mroczna książka, która w wyjątkowy sposób opisuje koszmar każdego rodzica. 

Osiemnastoletnia dziewczyna, Caitlin, znika podczas wypadku brata w Górach Skalistych. Czy ktoś ją porwał i uwięził, czy też sama się przemieściła w niewiadome miejsce?

Autor pisze, że dziewczyna zostawiła brata, wsiadła do samochodu sprawcy wypadku i z nim odjechała. Wątek zaginięcia dziewczyny i jej poszukiwanie dał autorowi okazję do pokazania przeciętnej, amerykańskiej rodziny, jej problemów, fobii i radości. A także lokalnej policji, pijaków i innych meneli.

Autor odchodzi od stereotypów, prezentowanych we współczesnej literaturze amerykańskiej czyli ludzi sukcesu, świetnie przystających do tamtejszego stylu życia. W tej powieści główna rodzina to wewnętrznie niespójna rodzina tzw. budowlańca, który z trudem wiąże koniec z końcem.

W powieści jest świetnie zarysowana postać młodego awanturnika Billa, który wszystkim dokucza, łącznie ze starym ojcem. Autorowi doskonale udaje się nawrócić Billa na dobrą drogę: identyfikuje porywacza Caitlin, jego miejsce postoju i usiłuje dziewczynie pomóc odzyskać wolność. Bardzo plastycznie, wręcz naturalistycznie przedstawiony jest obraz stosunków: obywatele a miejscowa policja w USA.

Autor doskonale prowadzi dialogi w powieści, choć nie są to wyszukane dialogi, raczej bezpretensjonalne, a miejscami nawet proste: kłania się brak wykształcenia bohaterów.

Autor w powieści wykorzystał ujawnione w ostatnich czasach przypadki porywania i więzienia całymi latami młodych dziewczyn przez panów-erotomanów. Często przytacza w tej książce przemyślenia porwanej i uwięzionej dziewczyny, jej zetknięcia z porywaczem, a także próby jej uwolnienia, które kończyły się niepowodzeniem. I wreszcie finał… Nieco niesamowity, więc lepiej nie zdradzać szczegółów, czytelnik powinien sam o nich dowiedzieć się z książki.

A potem już tylko „w dół”, gdyż trzeba jakoś dotrzeć do cywilizacji z trudno dostępnej chatki, położonej wysoko w górach.

Utalentowany pisarz przelał na karty książki wydarzenia, które codziennie przynosi nam życie i o których czytamy w mediach.