W książkach Ewy Karwan Jastrzębskiej brakuje mi jednego: motta z piosenki Magdy Czapińskiej: „W moim magicznym domu wszystko się zdarzyć może, same spełniają się marzenia, sam się rozgryza orzech”. Bowiem opowieści (dotychczas powstały trzy) o Agacie – opiekunce pięciorga dzieci z Placu Słonecznego – obfitują w zdarzenia rodem z baśni: rysunki ożywają, zapisane historie stają się rzeczywistością. Wszystko za sprawą fantazji niani, wyobraźni jej podopiecznych oraz sztuki.

Przenoszeniu w inne światy nie służą tu magiczne różdżki czy tajemne zaklęcia, ale najczęściej literatura. I to jest największą zaletą Agaty z placu Słonecznego: wprowadza najmłodszych czytelników w intertekstualną grę. I czyni to za pomocą środków znakomicie dopasowanych do dziecka, stosując konkret: idealnie okrągłe ciasto okazuje się Planetą Małego Księcia, lampa naftowa staje się pretekstem do odwiedzenia krainy Muminków, napotkana dziewczynka przenosi maluchy do Jeziora Łabędziego. Dzieciaki dzięki przenikaniu się życia i sztuk realizują wyświechtane już słowa Umberto Eco:: „Kto czyta książki, żyje podwójnie”. Cytat ten może wydać się nam banalny i oczywisty. Jednak u współczesnych dzieci świadomość tę należy dopiero sprytnie kształtować, jeśli nie chcemy, by podwójność ich egzystowania ograniczała się do życia realnego i wirtualnego zapatrzenia w rzeczywistość 2.0. No, chyba że elementem przykuwającym wzrok miałby być… Booklips.pl.

Goszczenie na stronach powieści postaci z innych dzieł, jak i przygody bohaterów stworzonych przez Ewę Karwan-Jastrzębską odsłaniają przed czytelnikiem „coś” jeszcze. Owe „coś” jest potężniejsze niż siła robotów z Lego Hero Factory, ba, nawet ważniejsze niż zegarek Bena Tennysona („Ben 10″). To moc wyobraźni. Tylko dzięki niej zwykły schowek na odkurzacz okazuje się wehikułem czasu, a namalowane postaci bądź opisane przez Matyldę zdarzenia ożywają. Jednak kreacyjna siła imaginacji nie ogranicza się do przygód bohaterów książki. Każdy rozdział wręcz sam prosi się o zamknięcie oczu przez czytelnika i dopisanie własnych dalszych scenariuszy wydarzeń na Placu Słonecznym. Pozycje rozwijające wyobraźnię u maluchów są bodajże najbardziej widocznym nurtem we współczesnej literaturze dla najmłodszych. Większość z nich wręcz wychodzi do dzieciaków ze swoim światem, ekspansywnie zachęcając do jego uzupełniania i kreowania niczym papierowe „Jumanji”. I choć jestem bałwochwalczą miłośniczką Hervégo Tulleta, uważam, że na półce każdego kilkulatka obok pomysłowych książek autora powinny się znaleźć powieści w starym, dobrym klasycznym stylu jak Agata... Oba nurty doskonale się uzupełniają: Tullet swoją siłą uczynił minimum słów przy maksymalnym angażowaniu czytelnika w działanie, Ewa Karwan-Jastrzębska – nadała mocy swoim książkom dzięki pięknemu językowi, oczekując jedynie pracy wyobraźni u odbiorcy.

I tu dochodzimy do jeszcze jednej zalety Agaty...  jest ona napisana pięknym, zawsze poprawnym, nieznającym skrótów rodem z SMS-ów językiem. Od czasu do czasu przygody dzieciaków są pointowane miłą dla ucha złotą myślą autorstwa E. Karwan-Jastrzębskiej. Na uwagę zasługuje również sposób ilustrowania książki, który jest prawie niezauważalny. Ledwie naszkicowane postaci i zdarzenia w żaden sposób nie narzucają nam gotowców i nie zwalniają naszej fantazji od działania. Umieszczenie właśnie takich rysunków jest zapewne przemyślanym działaniem: lekko urozmaicającym powieść przy jednoczesnym oddaniu pierwszeństwa językowi i jego kreacyjnej mocy.

Pozostaje jeszcze tylko jedno pytanie: dla kogo przeznaczone są książki o Agacie? Wiem już jedno – ćśśś, tajemnica – trzydziestolatka bawiła się przy ich lekturze przednio. Ponieważ jednak owa trzydziestolatka na co dzień pracuje z dziećmi, ma pewne obawy, iż nastolatki wzgardzą lekturą pozbawioną wartkiej akcji i współczesnych akcesoriów. Natomiast młodsi czytelnicy mogą nie poradzić sobie z mozolnym składaniem literek w słowa i zdania w takiej ilości. Być może najlepszym wyjściem jest uznanie Agaty...za powieść familiarną, która nie tylko opowiada o pełnej ciepła rodzinie, ale i angażuje całą rodzinę w jej czytanie. Czyż nie miło byłoby zobaczyć mocno podniszczoną okładkę w rękach malucha skandującego jeden z akapitów na ucho misia, a kilka godzin później mamę odczytującą następne stronice siedmiolatkowi do snu? Tak, w takich okolicznościach widzęAgatę z placu Słonecznego najwyraźniej. Książka ta ma bowiem wspaniałą właściwość: dodaje „słońca do chleba”, jak mawia Magda Umer.

Poddałam się i oddałam swoje zaczytane serce Ewie Karwan-Jastrzębskiej za Agatę z placu Słonecznego. Jak można nie dać się porwać lekturze, która rozpoczyna się następująco: Nadchodzi moment, kiedy odkrywasz, że świat, który cię otacza, nie jest zwyczajny. Domy mają swoje sekrety, a liście spadające z drzew szeleszczą tajemnicze słowa do ucha przypadkowym przechodniom. Autorka zaprasza czytelnika do świata niby realnego – domu nieco zwariowanej rodziny, ale jest to jednocześnie świat tajemniczy, magiczny.

Dom kryje wiele tajemnic. Pojawiają się siedmiopalczaste odciski na podłodze. Niania, która pod nieobecność rodziców opiekuje się niesforną piątką rodzeństwa czyta dzieciom w myślach, panuje nad czasoprzestrzenią, lata na złotym rowerze, jest mistrzynią wschodnich sztuk walki i na dodatek znakomicie piecze i gotuje.

Nie do końca wiadomo skąd wzięła się niania Agata, kim ona jest. Pewne jest natomiast, że zmienia ona na zawsze życie bliźniaków Matyldy i Piotrusia oraz Nieznośnych Trojaczków, czyli Adelajdy, Antoniego i Alberta.

Rodzice tej licznej gromady są etnografami i wyjeżdżają do Papui Nowej Gwinei badać zwyczaje tamtejszych plemion. Podczas ich trzymiesięcznej nieobecności dzieci i dom zostają oddane Agacie pod opiekę. Dzieci są na początku bardzo nieufne, trochę obrażone na rodziców za pozostawienie ich w domu, ale wraz z upływem dni uświadamiają sobie, że ich niania jest niezwykła, a ich  dom kryje mnóstwo niespodzianek i tajemnic.

Muszą zmierzyć się z nimi, ruszyć na pomoc osamotnionemu Manu i ochronić jego świat przed Unamem. A właściwie trochę tego Unama odczarować, pomóc mu doświadczyć dobra i miłości, gdyż jego złość wynikała z ogromnej samotności.

Cała historia przedstawiona jest niezwykle barwnie i ciepło. Książka została też ciekawie, niebanalnie zilustrowana przez Annę Pol. Dla mnie to powrót do ukochanej opowieści o Mary Poppins oraz historii Kasi, Karolka i Pawełka z Gałki od łóżka Mary Norton.

Moja jedenastoletnia córka Klara zaszyła się w swoim pokoju, zabarykadowała przed natrętnym, młodszym rodzeństwem i pochłonęłą lekturę w niespełna dwie godziny. Ja czytałam kilka dni, właściwie ‘podczytywałam’ i bardzo nie chciałam, żeby opowieść się skończyła. Ot, może jestem bardziej sentymentalna lub po prostu tęsknię za beztroskim czasem dzieciństwa?