Nie marzę, aby “mieć wszystko”. Nie w pełnej definicji tego słowa. Wszystko to za dużo. Szczęście na każdym etapie życia i w każdej dziedzinie byłoby paraliżujące. Dlaczego? Presja, wyidealizowana wizja rzeczywistości, zatracenie, zatarcie granicy między chcę/pragnę/potrzebuję. Owo “wszystko” dla każdego ma swoją definicję. Swoją listę priorytetów. Mieć wszystko dla głównej bohaterki powieści Maeve Haran to tak naprawdę tylko kilka składników. Kluczowe role, które każda z nas zna. Kochana mama, seksowna partnerka i rzetelny pracownik. Niewiele, a jednak tak trudno osiągnąć równowagę. Kompromis nie leży w naszej naturze, zaś brak przyzwolenia społeczeństwa na odpuszczenie którejkolwiek z tych ról tylko to utrudnia. Podczas lektury tej niemal sześciuset stronicowej lektury zastanawiałam się, czy gdzie jestem, dokąd zmierzam i czy jestem szczęśliwa… Banał, prawda?

Aktualność wydanej po raz pierwszy w 1991 roku powieści zaskakuje. Sądzę, że wraz z upływem lat nabrała szerszej perspektywy. Autorka zobrazowała dzisiejsze czasy. Obraz kobiety idealnej i cholernie sfrustrowanej. Deficyt czasu to choroba XXI wieku. Jestem Liz. Przyznaję, że  sięgając po powieść miałam świadomość łączących nas cech. Młoda matka próbująca pogodzić opiekę nad dzieckiem z rozwojem zawodowym, nie zatracając przy tym “siebie”. Na ile mi się to udaje, a na ile to gra pozorów… Coś mi się wydaje, że jest nas więcej.

Głównym atutem powieści jest kreacja głównej bohaterki. Maeve Haran udało się sportretować kobietę zmagającą się z życiem. Pełną zalet i wad. Trochę pogubioną, ale zorientowaną na osiąganie celów. Autorka nie ustrzegła się przed monotonią. Mimo dużego zaangażowania w losy bohaterki nierzadko miałam wrażenie przegadania czy rozciągania fabuły. Duży wpływ na to miała przewidywalna fabuła. Temat potraktowany zbyt lekko, przez co książka stanowi świetną rozrywkę, a nie mocny argument w dyskusji o rolach kobiet.

Mieć wszystko, mimo wymienionych niedociągnięć, uważam za dobrą lekturę. To przemyślana i nietracąca na aktualności powieść. Kilka długich wieczór spędzonych w towarzystwie Liz pozwoli ci spojrzeć na własne życie z perspektywy kobiety, która stała przed podobnymi wyborami. Co zyskała? Co straciła?

Liz od zawsze wierzyła, że można mieć wszystko – dobrą pracę, świetnego męża i szczęśliwą rodzinę. Z chwilą gdy awansuje na wysokie stanowisko w telewizji jej życie przewraca się do góry nogami. Nowy szef nie akceptuje kobiet na kierowniczych stanowiskach, rywalka w pracy utrudnia jej życie a najlepsza przyjaciółka odbiera męża. Dotychczasowy świat Liz rozsypuje się w drobny mak. Nie może mieć wszystkiego, bo gdy poświęca cały swój czas pracy zaniedbuje dzieci, a kiedy opiekuje się swymi pociechami ma braki w pracy. Dodatkowe problemy z mężem potęgują tylko piramidę zmartwień. Kobieta postanawia rzucić pracę i poświęcić się swoim pociechom. Gdy dowiaduje się o zdradzie męża przeprowadza się do domu po nieżyjącej babci, by tam poukładać swoje życie. Życie jednak ma dla niej inny scenariusz.

Idealna matka, żona, pracownica to jeden z powszechnie funkcjonujących mitów. Kobiety, czując presję społeczeństwa, muszą być najlepsze w pracy, domu, a do tego powinny nienagannie wyglądać. Liz to przykład cudownej matki, żony, pracownicy, która w pewnym momencie przestaje panować nad swoim życiem. Nie może znieść tego, że jej dzieci wychowuje niania. Kobieta nie potrafi wpasować się do idealnego wizerunku matki-pracownicy, co niezwykle mocno ją frustruje. A przez to czyni ją niezwykle realną postacią, z którą łatwo się utożsamić. Autorka stworzyła powieść, która na długo pozostanie w mej pamięci. Jestem jej wdzięczna, że w tak ciekawy sposób ukazała zmagania współczesnej kobiety. Mamy do czynienia z pełną gamą różnorakich emocji. Warty uwagi jest nie tylko wątek kobiety, która próbuje pogodzić macierzyństwo z karierą zawodową, ale i historia pełna trudnych relacji rodzinnych i zawodowych.

Współczesne kobiety postawiły sobie poprzeczkę niezwykle wysoko. Godzenie życia rodzinnego z karierą zawodową to nie lada orzech do zgryzienia. Nie jeden powie, że matka-pracownica to tylko problem. Wielu twierdzi, że jest mniej dyspozycyjna, słabiej przygotowana i nie chce piąć się po szczeblach kariery. Na szczęście autorka książki Mieć wszystko pokazuje, że faktycznie godzenie pracy z macierzyństwem nie jest usłane różami, ale bycie matką, żoną nie przekreśla kobiety. Każda może realizować swoje plany, pasje i ambicje. A łączenie tych ról – matki, żony, pracownicy – nie zależy tylko od niej. Ważne jest wsparcie najbliższych, i wiara, że można wszystko jeśli się uprzemy. Bez akceptacji trudno być spełnioną matką, żoną i pracownicą.

Zdaję sobie sprawę z tego, że pewnie nie wszystkim przypadnie do gustu, choć osobiście uważam, że całość jest świetna. Ważne jest by się nie poddawać, łatwo jest usiąść w kącie, zapłakać nad swoim losem i nic nie robić, ale liczy się to, że zapłaczemy i podniesiemy się. Nie musimy być dobre we wszystkim, każda z nas ma prawo do lepszych i gorszych dni, jednak nie możemy wypuścić szczęścia z rąk. „Mieć wszystko” to książka, która odpowiada na szereg pytań, które zadają sobie współczesne kobiety. Myślę, że czytając, na nowo odkryjemy w sobie kobiecość, chociaż momentami było słodko i cukierkowo to jednak warto.

Akcja książki osadzona jest w latach 90-tych, kiedy to kobiety zaczynają wychodzić z kuchni i robić karierę. Niestety, gdzieś w ferworze pracy przestają zauważać resztę świata. Zostawiają dzieci z opiekunkami na całe dnie. Doprowadzają do rozpadów małżeństw. W żadnym wypadku nie chcą przyznać, że nie dają sobie rady. Przez całą książkę przeplatają się fragmenty codziennego życia czterech kobiet, każda z nich jest inna. Mają różne priorytety ale ostatecznie każdej z nich zależy na tym, by odnieść sukces zawodowy a pracę pogodzić z życiem prywatnym. Tak oto otrzymujemy: Ginny - typową kurę domową, która postanawia zmienić coś w swoim życiu. Britt - kobietę sukcesu, zarządzająca własną firmą. Mel, dziennikarkę w poczytnym magazynie dla kobiet, głoszącym iż  są one w stanie doskonale radzić sobie w pracy i w domu jednocześnie. W końcu Liz - główna bohaterka, pierwsza dyrektor programowa w nowo powstałej stacji telewizyjnej. Pierwsza kobieta, która odważyła się powiedzieć jak na prawdę wygląda codzienność pracującej matki, oraz ile kosztuje ją to wyrzeczeń. Liz rezygnuje z kariery, uważając, że w domu będzie szczęśliwsza - myli się. Wtedy przychodzi czas by znaleźć złoty środek. Decyduje się na wielki krok, który albo doprowadzi do tego, ze zostanie z niczym, albo w końcu będzie mogła powiedzieć, że ma wszystko.

Obawiałam się wrażenia, jakie wywrze na mnie główna bohaterka. Tak bardzo nie chciałam, aby okazała się rozkapryszonym i niezdecydowanym babskiem. Szybko okazało się, ze Liz potrafi postawić na swoim i jest konkretną kobietą. Bardzo ją polubiłam, ale moja sympatia ze strony na stronę słabła. Postać głównej bohaterki przeszła drastyczną przemianę ze stanowczej i godnej podziwu w nieporadną, szarą myszkę. Ogólnie, cała historia mniej więcej w połowie zaczęła tracić to coś. Fabuła jest nieco przerysowana. Warto wziąć pod uwagę to, ze czytamy o kobietach z wyższych sfer - ich życie wygląda nieco inaczej. Nie zmienia to faktu, że zostało mocno uproszczone i trochę przesłodzone.

Uważam, że warto rozmawiać o kobietach pracujących. Co prawda w naszych czasach nikogo już to nie dziwi: kobiety robią kariery i osiągają sukcesy. Przeszliśmy z tym do prządku dziennego. Jednak wciąż, nie zawsze dają sobie radę z natłokiem obowiązków. Czasy się zmieniły, obecnie nie do pomyślenia jest, że matka nie pracuje. Pieniądze są potrzebne, jasne - po to, żeby zapewnić rodzinie godne życie. Jednak zdarza się, że doprowadza to do skrajności. Matki większość czasu spędzają w pracy, zamiast zająć się dziećmi. Sama znam kilka takich przypadków i na pewno polecę im lekturę tej książki. Poza tym można znaleźć tu znacznie więcej wartości. W głównej mierze skupiających się na rodzinie i przyjaźni. Książka daje do myślenia, zmusza do refleksji nad prozaicznymi aspektami codzienności. Doskonale sprawdzi się jako lekka, niezobowiązująca lektura na weekend. 

Podsumowując: myślę, że każda kobieta powinna chociaż spróbować przeczytać tę książkę. Każda z nas ma szansę wyciągnąć z niej coś dla siebie, może nawet zauważyć w zachowaniu którejś z bohaterek cząstkę własnego ja. A jeśli Wam się nie spodoba - przynajmniej będzie pięknie wyglądała na półce, gdyż jej oprawa graficzna jest niesamowicie piękna! ;)

Mieć wszystko to sprawnie napisana powieść obyczajowa, podejmująca ważny temat życiowych wyborów i priorytetów kobiet. Kariera czy rodzina? Jak sprawić, by dało się pogodzić obie rzeczy? A może są one nie do pogodzenia?

Ta książka jest swoistym fenomenem. Została wydana w 1991 roku – ćwierć wieku temu! – ale ani na trochę nie straciła na swojej aktualności. Co musi smucić, bo oznacza, że poruszane tutaj problemy nie zostały do dziś rozwiązane. Chodzi o sytuację kobiet na rynku pracy, które z racji macierzyństwa stoją na gorszej pozycji. Co więcej, obecny system zatrudniania nadal nie ułatwia pracującym mamom osiągania równowagi pomiędzy pracą a życiem rodzinnym. Nadal widać, że choć mężczyźni angażują się w życie rodzinne bardziej niż kiedyś – to nie wystarcza, by można było mówić o równych szansach.

Liz i Dawid to małżeństwo z dwójką dzieci w wieku przedszkolnym. Oboje mają prestiżowe zawody – są wysoko postawionymi dziennikarzami. Liz pracuje w telewizji, David jest dziennikarzem prasowym. Mają piękny dom w Londynie, poczucie sukcesu i perspektywy rozwoju na przyszłość. Widać jednak, że ta dobra passa bardzo dużo Liz kosztuje. Pracuje na pełnych obrotach i z trudem godzi wszystkie obowiązki. Gdy po jakimś czasie dostaje propozycję przejścia na wyższe stanowisko w swojej stacji telewizyjnej – łatwo można dostrzec, że Liz jest na granicy wypalenia, a rozwój jej kariery jeszcze bardziej odbywa się kosztem dzieci.

Bohaterka wybiera jednak inną drogę niż robienie dobrej miny do złej gry. Nie chce grać roli niezłomnej supermenki. Stawia sprawę otwarcie: za karierę płaci się wysoką cenę, dlatego ona chciałaby jednak w życiu czegoś innego. Tym bardziej, że w jej firmie jest jak w gnieździe żmij: intrygi, spiski i czyhanie na cudze potknięcia. Liz odczuwa ulgę, gdy niespodziewanie dla wszystkich (także dla samej siebie) wycofuje się z zawodu i postanawia wyprowadzić się z Londynu na prowincję.

Do tego dochodzą jeszcze komplikacje w małżeństwie. Chcąc uniknąć spoilerowania, nie będę o nich pisać w szczegółach. Dość powiedzieć, że Maeve Haran tak poprowadziła losy swoich bohaterów, że mogą one się złożyć na ostrzeżenie dla nas: nie podejmujcie pochopnych decyzji pod wpływem emocji. Nie popełniajcie zbyt szybko błędów, których niedługo będziecie żałować. Pomyślcie o przyszłości, a zwłaszcza – o przeszłości, która łączy was z najbliższą osobą. Czy warto to wszystko zaprzepaścić pod wpływem chwilowych impulsów? Gdy weźmiemy to pod uwagę, stanie się jasne, że „Mieć wszystko” to nie jest w żadnym wypadku „kobieca” literatura (o ile oczywiście istnieje taka kategoria). To niezła życiowa lekcja – i to dla wszystkich bez wyjątku.

Autorka portretuje tutaj nie tylko Liz, ale także kilka jej przyjaciółek. Każda z nich ma inne ambicje, odmienne podejście do pracy i rodziny, życiowe priorytety. Warto się przekonać, która z tych postaci jest nam najbliższa. Przyjaźnie między nimi zostają w powieści wystawione na próbę, ale tak przecież jest w życiu, które stale wymaga od nas tego, aby stawiać czoło trudnym sytuacjom. Zwraca uwagę to, że Maeve Haran ostro „punktuje” wady swoich bohaterek, ale jednocześnie sprawia, że rozumiemy ich postępowanie, nawet to, że wyrządzają komuś krzywdę. To oczywiście nie jest jednoznaczne z akceptacją tego, co robią.

Zagadnienie wyboru pomiędzy rodziną a karierą zostało zarysowane w powieści bardzo prawdziwie i z wielką znajomością rzeczy. Oczywiście nie wszystkie pracujemy tak jak Liz w telewizji czy innej prestiżowej korporacji, ale nasze problemy i dylematy są jakże podobne. Tym bardziej szkoda, że pod koniec „Mieć wszystko” zbacza z głównego tematu – i przekierowuje się już do samego końca w stronę drobiazgowych (i nudnawych) biznesowych rozgrywek pomiędzy małą firmą a wielkimi rekinami rynku. Z tła znikają dzieci Liz – podczas gdy wcześniejsze sceny z nimi, bardzo emocjonalne, dodają wzruszeń oraz sprawiają, że jeszcze bardziej przeżywamy losy bohaterki. Końcowa scena – w porównaniu z całością powieści, życiową i naprawdę sensowną, nie przekonuje swoją wyidealizowaną „cukierkowością”.

Wyborów dokonuje także David. Warto zauważyć, że właściwie w całej powieści, gdy chodzi o dokonywanie przez Liz wyborów pomiędzy rodziną a pracą – ani razu nie ma mowy o tym, że to mąż i ojciec powinien się bardziej zaangażować, by odciążyć na równi z nim pracującą żonę. On – wychodzi do pracy, bez skrupułów i oglądania się za siebie, podczas gdy ona najpierw musi załatwić tysiące spraw z opiekunką do dzieci, porozmawiać z wychowawczyniami w przedszkolu, ułożyć swój dzień i przemyśleć każdy ruch. Na ile się to w naszych czasach zmieniło?

Mieć wszystko budzi niejedną gorzką refleksję. Jak się wydaje, po dwudziestu pięciu latach od wydania tej powieści niewiele się w tym względzie zmieniło. Pracy albo nie ma wcale, a jeśli już jest – pochłania wszystkie nasze siły, wywiera na nas presję, stresuje i niszczy. Za czym tak gonimy? Do czego nam jest potrzebne to, że życie zawodowe wypełnia nam szesnaście godzin dziennie? Dlaczego praca musi rujnować naszą równowagę na tyle, że nie pozostaje nam oprócz niej już nic innego? Naprawdę nie da się inaczej? Jeśli nie potrafimy odnaleźć się w takim systemie, wcale nie oznacza, że to z nami jest coś nie w porządku.