„Poświęcamy mnóstwo czasu i wysiłku na budowanie teleskopów zdolnych zajrzeć w pustkę, a nawet głębiej (…) tymczasem rzeczywistym cudom, które nas otaczają, nie poświęcamy zbyt wiele uwagi.”
Dave Goulson jest niezwykle popularnym, brytyjskim profesorem biologii oraz wykładowcą akademickim. Bardzo aktywnie działa na rzecz ochrony przyrody, a w 2015 roku trafił na listę „Bohaterów Ochrony Przyrody” stworzoną przez „BBC Wildlife Magazine”. W 2003 roku został posiadaczem trzynastohektarowej łąki na jednej z francuskich wsi. Mimo że łąka może wydawać się dość nudnym miejscem, Goulson udowadnia nam, że jest zgoła inaczej!
Większość filmów przyrodniczych, które mamy przyjemność oglądać, skupia się raczej na stworzeniach dużych, charyzmatycznych, zagrożonych: wielorybach, lwach, tygrysach, pandach, nosorożcach. Znany przyrodnik postanowił zapoznać nas z mikroskopijnych niekiedy rozmiarów, mieszkańcami niepozornej łąki. Dave Goulson twierdzi (i słusznie), że życie na Ziemi trwa dzięki tym najmniejszym ekosystemom, a te między innymi znajdują się właśnie na zwykłej łące. Zapoznaje nas z najmniejszymi mieszkańcami planety, tymi ignorowanymi i przez nas niezauważanymi m. in. owadami, roztoczami, pająkami, ślimakami. Opisując ich zwyczaje czy sposoby na przetrwanie pokazuje nam, że każdy gatunek jest w jakiś sposób powiązany z setkami innych siecią zależności, której tak naprawdę nigdy nie zrozumiemy.

Dzięki książce możemy dowiedzieć się, dlaczego muchy są nam tak potrzebne, jak owady dobierają się w pary i które kwiaty są szczególne potrzebne pszczołom. Autor wciela się w rolę pasjonata – gawędziarza, który przekazuje nam nie tylko wiedzę, ale i emocje; na dodatek w sposób jasny, przystępny i zrozumiały. Czytając książkę (na dodatek ze znienawidzonego w liceum przedmiotu), w ogóle nie odczuwałam, że czegoś nowego się uczę; miałam wrażenie, że jestem częścią tego niesamowitego mikrokosmosu. Znów miałam kilkanaście lat i w czerwonej sukieneczce biegłam na pole lub łąkę, aby zbierać koniki polne i łapać motyle.

Dave Goulson pozwala nam spojrzeć na świat z zupełnie innej perspektywy. Albert Einstein powiedział kiedyś, że: „Są dwie drogi, aby przeżyć życie. Jedna to żyć tak, jakby nic nie było cudem. Druga to żyć tak, jakby cudem było wszystko.” Goulson zdecydowanie zmusza nas do tego drugiego sposobu patrzenia na świat. Pokazuje, że każde, nawet najmniejsze stworzenie jest idealnie i misternie skonstruowane, a co najważniejsze – potrzebne i my, ludzie, nie mamy prawa tego zmieniać.

Łąka Dave’a Goulsona zabiera nas na francuską wieś. Autor książki wprawdzie jest Anglikiem, ale postanowił kupić kilkanaście hektarów ziemi na kontynencie. Gdzieś w środku Francji powstała tytułowa łąka, czyli teren, na którym rośliny mogły spokojnie sobie rosnąć. Co się dzieje w takim miejscu? Okazuje się, że tętni życiem. Jednak, by je dokładnie obejrzeć, trzeba się dosłownie mocno pochylić. Wtedy dostrzeżemy, że na niewielkim obszarze wiele się dzieje. Wszystkie istoty są ważne, choć budzą niekiedy skrajne uczucia. Czy pluskwy, ćmy, muchy są potrzebne? A co ze szkodnikami? Dave Goulson pokazuje miejsce tych istnień w ekosystemie. Przedstawia również swoją wiedzę na temat skutków pozbywania się szkodników chemikaliami. Jaką cenę zapłacimy za ten nadmiar w przyszłości? Dlaczego tak trudno sprawić, by zmniejszono ilość pestycydów, którymi faszeruje się pola i łąki?

Brak owadów uniemożliwia zapylanie roślin. Plony są wtedy znacznie niższe, a Dave Goulson opowiada o tym, dlaczego znikają pszczoły i trzmiele. Szuka też odpowiedzi na pytanie, jak zmienić tę sytuację. Nikt nie chce klęski głodu, a jednocześnie problemy z owadami są ignorowane i bagatelizowane.

Na łące nie może zabraknąć również roślin i zwierząt. Dave Goulson opowiada o tym, jakie rośliny mogą pojawić się w takim miejscu i dlaczego tak ważna jest ich różnorodność. Obecnie zaczyna brakować kwiatów, bo nie ma dla nich miejsca. Liczy się przecież przede wszystkim uprawa roślin, które są potrzebne człowiekowi. A to powoduje, że jest coraz mniej zwykłych chwastów tak potrzebnych do życia choćby zapylaczom.

Dave Goulson daje czytelnikom książkę popularnonaukową. Nie jest to jednak zwykły przewodnik na temat tego, co się dzieje na łące, jakie tam spotkamy gatunki roślin, owadów, czy zwierząt. Dzięki tej publikacji zaczniemy się zastanawiać, czy nie warto byłoby zmienić naszego postępowania i pomyśleć o przyszłych pokoleniach? Ekolog potrafi pisać o przyrodzie w sposób przekonujący i obrazowy. Podkreślając jak ważna jest bioróżnorodność. Pokazuje, że każdy gatunek ma jakieś znaczenie i nie wolno nam wybierać kogo chronić, a kogo nie. Powinniśmy żyć w zgodzie z naturą, a nie tylko ją wykorzystywać. Takie nasuwają się wnioski po lekturze książki Goulsona. Łąka to połączenie wiedzy na temat mieszkańców łąki z apelem do każdego z nas, by pozwolić temu złożonemu systemowi na istnienie. Warto wiedzieć, co w trawie piszczy, by potem pójść dalej i nie tylko doceniać piękno natury, a również uczyć się, jak ją chronić.